Η Ελληνική Οικονομία μέσα από Επίσημα Δεδομένα Ανάγνωση άρθρου

Η Ελληνική Οικονομία μέσα από Επίσημα Δεδομένα: Μια Αποκαλυπτική Ανάλυση του Greekonomics

Το κανάλι Greekonomics, σε συνεργασία με τον ερευνητή Αχιλλέα Μαντέ, δημοσίευσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα επίσημα οικονομικά δεδομένα που αποσκοπούν στο να διαλύσουν κάθε αφήγημα που έχουν προωθήσει οι πολιτικοί την τελευταία δεκαετία. Η ανάλυση βασίζεται αποκλειστικά σε επίσημα στοιχεία από την Eurostat και την ΕΛΣΤΑΤ, επεξεργασμένα σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά standards της οικονομικής θεωρίας, και δεν υποστηρίζεται από κανέναν πολιτικό χώρο ή ιδεολογία.

Η έκθεση Μαντέ – Μαρινάκη είναι ελεύθερα διαθέσιμη στο greekonomics.gr, όπως και η μεθοδολογία στην περιγραφή του βίντεο, προς επαλήθευση από οποιονδήποτε επιστήμονα.

Το βίντεο εστιάζει στην πραγματικότητα της ελληνικής οικονομίας και τις κοινωνικές επιπτώσεις των πολιτικών της τελευταίας δεκαετίας, καλύπτοντας κρίσιμους τομείς όπως οι μισθοί, η στεγαστική κρίση, η φτώχεια, ο πληθωρισμός, και, για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά, η πλήρης κατανομή του εισοδήματος στην Ελλάδα.

Πλαίσιο Συγκρίσεων Η ανάλυση πραγματοποιεί τρεις βασικές συγκρίσεις:

• Την απόδοση των δύο τελευταίων κυβερνήσεων: της Νέας Δημοκρατίας (2019-2023) και του ΣΥΡΙΖΑ (2015-2019).
• Την Ελλάδα συνολικά με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Την Ελλάδα με τις 10 φτωχότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μια σύγκριση που χαρακτηρίζεται ως η πιο αποκαλυπτική, καθώς αυτές οι χώρες αποτελούν τον άμεσο ανταγωνισμό της Ελλάδας. Εάν η Ελλάδα δεν μπορεί να σταθεί σε σύγκριση με χώρες «από κάτω της», τότε οι συζητήσεις για άλλες συγκρίσεις στερούνται νοήματος. Οι 10 φτωχότερες χώρες υπερτερούν της Ελλάδας κυρίως επειδή κατάφεραν να προσελκύσουν επενδύσεις σε παραγωγικούς τομείς όπως η μεταποίηση, η τεχνολογία, οι μεταφορές και το εμπόριο, δημιουργώντας τεράστια υπεραξία.

Η Ελλάδα Οδεύει στην Τελευταία Θέση της Ε.Ε. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η Ελλάδα βαδίζει χωρίς καμία αμφιβολία προς την τελευταία θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε όλες τις μακροοικονομικές μεταβλητές που έχουν σημασία για την πραγματική ευημερία της χώρας: σε αγοραστική δύναμη, σε πραγματικό εισόδημα, σε σπατάλη προσόντων, σε ανταγωνιστικότητα και σε παραγωγικές επενδύσεις.

Βασικά Οικονομικά και Κοινωνικά Ευρήματα

• Ανεργία και Αγορά Εργασίας:
  • Η ανεργία στην Ε.Ε. και την Ελλάδα παρουσίασε ανοδική τάση από το 2009 έως το 2013 λόγω της κρίσης. Ωστόσο, στις 10 φτωχότερες χώρες, η ανεργία τέθηκε σε καθοδική τάση πολύ νωρίτερα, από το 2010, λόγω ραγδαίας ανάπτυξης και επενδύσεων. Μετά το 2013, αυτές οι χώρες είχαν χαμηλότερη ανεργία ακόμη και από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
  • Στην Ελλάδα, η καθοδική τάση της ανεργίας ξεκίνησε πριν την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και συνεχίστηκε με αμφότερες τις κυβερνήσεις χωρίς ποιοτική διαφορά στη μείωση. Η μείωση της ανεργίας στην Ελλάδα οδήγησε σε ραγδαία αύξηση της «σπατάλης προσόντων», καθώς επιτεύχθηκε μέσω χαμηλών μισθών και κατάργησης εργασιακών δικαιωμάτων, σπρώχνοντας τους εργαζόμενους σε δουλειές χαμηλής εξειδίκευσης. Δεν υπήρξε πραγματική ανάπτυξη για ποιοτικές νέες θέσεις εργασίας. Επιπλέον, παρά τα παρόμοια ποσοστά ανεργίας με το 2009, σήμερα υπάρχουν 295.000 λιγότεροι απασχολούμενοι λόγω brain drain και μείωσης του πληθυσμού.
• Πραγματικό Ωρομίσθιο (σε όρους αγοραστικής δύναμης):
  • Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το ωρομίσθιο αυξάνεται σημαντικά. Στην Ελλάδα, και με τις δύο κυβερνήσεις, το ωρομίσθιο «φυτοζωεί» μεταξύ 9 και 10 ευρώ, με ανεπαίσθητες μεταβολές. Αντίθετα, στις 10 φτωχότερες χώρες, αυξήθηκε δραματικά, καθώς η πραγματική ανάπτυξη και οι παραγωγικές επενδύσεις ανεβάζουν τη ζήτηση για εξειδικευμένους εργαζόμενους και, κατ’ επέκταση, τα ημερομίσθια.
• Στεγαστική Κρίση:
  • Οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα αυξήθηκαν περισσότερο από τον μέσο όρο της Ε.Ε. από το 2015, αλλά πολύ λιγότερο από ό,τι στις 10 φτωχότερες χώρες. Η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα δεν οφείλεται τόσο στην άνοδο των τιμών, όσο στη στασιμότητα των εισοδημάτων.
  • Για τα χαμηλότερα εισοδήματα (κάτω του 60% του διάμεσου), το κόστος στέγασης είναι διαχρονικά δυσβάσταχτο για το 90% των νοικοκυριών στην Ελλάδα. Στις φτωχότερες χώρες, το αντίστοιχο ποσοστό είναι κάτω από 30%.
  • Οι πολιτικές για τη χρυσή βίζα, τη βραχυχρόνια μίσθωση και τα ακίνητα που έχουν δεσμεύσει οι τράπεζες, έχουν επιτείνει το στεγαστικό πρόβλημα στην Ελλάδα, την ώρα που η υπόλοιπη Ευρώπη δείχνει να το αφήνει πίσω της.
• Υγεία (Ανεκπλήρωτη Ιατρική Ανάγκη):
  • Η κρίση χρέους διέλυσε τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα. Ενώ κατά τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε σημαντική μείωση (στο 7%), η κατάσταση επιδεινώθηκε πάλι από το 2021. Το 2024, το ποσοστό στην Ελλάδα ήταν 12%, δηλαδή σχεδόν πενταπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
• Εγκληματικότητα:
  • Στην Ε.Ε. και στις 10 φτωχότερες χώρες, οι αναφορές εγκληματικότητας έχουν πτωτική τάση. Στην Ελλάδα, από το 2016, οι αναφορές εγκληματικότητας βρίσκονται σε ραγδαία άνοδο. Μόνο η κυβέρνηση Σαμαρά κατάφερε να τη μειώσει κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε..
• Υλικές και Κοινωνικές Στερήσεις (Πραγματική Φτώχεια):
  • Στην Ε.Ε. η φτώχεια είναι χαμηλή και μειώνεται διαχρονικά. Στην Ελλάδα, το ποσοστό είναι σταθερά υψηλότερο και παρουσιάζει μια ελαφρά αυξητική τάση από το 2023. Χώρες όπως η Ουγγαρία, η Κροατία, η Σλοβακία, και η Πολωνία, που στο παρελθόν θεωρούνταν φτωχές, είναι πλέον λιγότερο φτωχές από την Ελλάδα. Αυτό το διάγραμμα και μόνο αρκεί για να αφαιρέσει το δικαίωμα από οποιονδήποτε πολιτικό να παρουσιάζει την Ελλάδα ως success story.
• Πληθωρισμός:
  • Ενοίκια: Οι 10 φτωχότερες χώρες παρουσίασαν πολύ υψηλότερες αυξήσεις στα ενοίκια, οι οποίες όμως πλέον έχουν εκτονωθεί. Στην Ελλάδα, ο πληθωρισμός στα ενοίκια εξακολουθεί να μην είναι υπό έλεγχο, εντείνοντας τη στεγαστική κρίση.
  • Είδη διατροφής: Η Ελλάδα παρουσίασε μικρότερη άνοδο στις τιμές σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο και τις 10 φτωχότερες χώρες. Ωστόσο, η αντίληψη για την «εκτόξευση» των τιμών οφείλεται στις ήδη υψηλές τιμές πριν την εμφάνιση του πληθωρισμού και στα χαμηλά πραγματικά εισοδήματα. Η Ελλάδα δυσκολεύτηκε και καθυστέρησε πολύ περισσότερο να θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό στα τρόφιμα, γεγονός που υποδεικνύει ότι μέθοδοι όπως το «καλάθι του νοικοκυριού» και οι υπουργικές επιθεωρήσεις στα σούπερ μάρκετ δεν είχαν οικονομική λογική και έφεραν αρνητικό αποτέλεσμα.
  • Ενέργεια: Ενώ ο πληθωρισμός στην ενέργεια έπληξε όλη την Ευρώπη, στην Ελλάδα οι τιμές ανέβηκαν νωρίτερα, περισσότερο, και για μεγαλύτερο διάστημα, πέφτοντας μόνο μετά την επιβολή της ρήτρας αναπροσαρμογής λόγω λαϊκής αγανάκτησης. Αυτό καταδεικνύει την ύπαρξη καρτέλ στην ενέργεια στην Ελλάδα, το οποίο ανεβάζει συντονισμένα τις τιμές και τις κρατά ψηλά, και ότι οι κυβερνήσεις έχουν τον τρόπο να τα πατάξουν όταν θέλουν, αλλά συνεχίζουν απτόητα.

Η Πλήρης Κατανομή του Εισοδήματος στην Ελλάδα Για πρώτη φορά, παρουσιάστηκαν αναλυτικά δεδομένα για το επίπεδο και τη μεταβολή των εισοδημάτων των Ελλήνων. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αφορούν το συνολικό διαθέσιμο μηνιαίο εισόδημα, καθαρό από φόρους, από οποιαδήποτε πηγή. Ενδεικτικά, για να κατατάσσεται κάποιος στο 10% των πλουσιότερων Ελλήνων, πρέπει να βγάζει 3.104€ τον μήνα, ενώ για το κορυφαίο 1%, περίπου 6.500€. Σημειώνεται ότι αυτά τα ποσά είναι χαμηλά για τα ευρωπαϊκά δεδομένα.

Μεταβολή Εισοδήματος υπό ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Δημοκρατία (Πρώτα 4,5 έτη):

• Ονομαστικά Εισοδήματα:
  • Νέα Δημοκρατία (2019-2023): Οι πολύ φτωχοί είδαν αύξηση 5,4%, τα μεσαία εισοδήματα (8 δεκατημόρια) αύξηση από 14,5% έως 18,7%, και τα υψηλά εισοδήματα αύξηση σχεδόν 27%.
  • ΣΥΡΙΖΑ (2015-2019): Τα εισοδήματα των πολύ φτωχών στηρίχτηκαν με πάνω από 45% (κυρίως επιδοματικά), τα μεσαία δεκατημόρια αυξήθηκαν από 3,9% έως 15,2%, και οι πιο πλούσιοι είδαν το εισόδημά τους να μειώνεται κατά 1,7%.
• Πραγματικά Εισοδήματα (Λαμβάνοντας υπόψη τον Πληθωρισμό):
  • Η εικόνα αντιστρέφεται ολοκληρωτικά.
  • Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, ωφελήθηκαν περισσότερο οκτώ από τα δέκα εισοδηματικά επίπεδα, δηλαδή όχι μόνο τα χαμηλότερα στρώματα, αλλά και η πλειοψηφία των εισοδημάτων πάνω από τον διάμεσο.
  • Επί κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας, οι φτωχότεροι έχασαν πραγματικό εισόδημα. Από το 10% έως το 80% του εισοδήματος, οι πραγματικές αυξήσεις ήταν κάτω από 4% στα 4,5 χρόνια (δηλαδή κάτω από 1% ετησίως). Οι μόνοι που ευνοήθηκαν πραγματικά ήταν εκείνοι που βρίσκονται στα πολύ υψηλά εισοδήματα, από το top 20%, και ιδίως το top 10%.
  • Ο βασικός λόγος για την αρνητική επίδραση της Ν.Δ. στα εισοδήματα ήταν η αποτυχία της να διαχειριστεί αποτελεσματικά τον πληθωρισμό που προέκυψε από το 2022 και μετά, καθώς οι αυξήσεις των τιμών επιβάρυναν πολύ περισσότερο τα φτωχότερα στρώματα.

Διαθέσιμοι Πόροι και Διαχείριση Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε στη διάθεσή της πολύ περισσότερους πόρους από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Συγκεκριμένα, κατά την περίοδο της Ν.Δ. τα συνολικά έσοδα του δημοσίου εκτοξεύθηκαν στα 96 δισ. ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο, έναντι 88 δισ. ευρώ ετησίως επί ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό σημαίνει ότι η Νέα Δημοκρατία είχε 8 δισ. ευρώ ετησίως περισσότερο από τον ΣΥΡΙΖΑ, κυρίως λόγω ευρωπαϊκών πόρων ανάκαμψης. Παρά την ύπαρξη αυτών των πόρων, οι οποίοι ήταν υπερδιπλάσιοι του περσινού υπερπλεονάσματος των 3,18 δισ. ευρώ, δεν διατέθηκαν για την ενίσχυση των χαμηλότερων εισοδημάτων που επλήγησαν από τον πληθωρισμό, ούτε για παραγωγικούς τομείς όπως η μεταποίηση, η αγροτική ανάπτυξη, η τεχνολογία ή οι σιδηρόδρομοι.

Συμπέρασμα Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν είναι αποκαρδιωτικά και απεικονίζουν την εσωτερική ανατομία της ελληνικής οικονομίας και τις κοινωνικές συνέπειες της ανικανότητας των πολιτικών της τελευταίας δεκαετίας. Το Greekonomics τονίζει ότι η κατανόηση αυτών των δεδομένων, ανεξάρτητα από πολιτικές πεποιθήσεις, είναι απαραίτητη για τους πολίτες, καθώς δίνει δύναμη και αποτελεί τον μόνο τρόπο για να αντιληφθούν οι πολιτικοί ότι η κρίση του πολίτη επηρεάζεται από στοιχεία και όχι από αφηγήματα. Η πρόσκληση είναι να αφομοιωθούν και να συζητηθούν αυτά τα δεδομένα, καθώς όσο περισσότεροι γνωρίζουν, τόσο μεγαλύτερη δύναμη έχει ο πολίτης.

Περισσότερα για την οικονομία εδώ