⚠️ ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΥΘΥΝΗΣ ΠΕΡΙ ΥΓΕΙΑΣ: Αυτό το άρθρο βασίζεται σε μια συνέντευξη του Δρ. Ρόμπερτ Λάστιγκ και δεν αποτελεί ιατρική συμβουλή, διάγνωση ή θεραπεία. Οι αναφορές σε ασθένειες και θεραπείες είναι υποθέσεις του ομιλητή. ΠΑΝΤΑ να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας ή έναν εγγεγραμμένο διατροφολόγο πριν από οποιαδήποτε διατροφική αλλαγή, ειδικά αν έχετε υπάρχουσες χρόνιες παθήσεις.
Το παρόν άρθρο έχει αμιγώς ενημερωτικό και επιστημονικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί ιατρική συμβουλή, διάγνωση, ή θεραπευτική οδηγία. Πριν τη λήψη οποιουδήποτε συμπληρώματος ή την αλλαγή διατροφής, συμβουλευτείτε πάντα τον αρμόδιο επαγγελματία υγείας ή τον γιατρό σας.
Η Σιωπηλή Πανδημία της Μεταβολικής Δυσλειτουργίας
Η αντίσταση στην ινσουλίνη αποτελεί τη βασική αιτία που οδηγεί σε όλες τις χρόνιες μεταβολικές ασθένειες. Αναρωτηθήκατε ποτέ τι κοινό έχουν ο διαβήτης, ο καρκίνος και η παχυσαρκία; Η απάντηση βρίσκεται σε μία μόνο ριζική αιτία: την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Ο Δρ. Ρόμπερτ Λάστιγκ (Dr. Robert Lustig), κορυφαίος καθηγητής ενδοκρινολογίας, εξηγεί ότι η αντίσταση στην ινσουλίνη δεν συνδέεται απλώς με αυτές τις ασθένειες, αλλά συνδέεται πλέον με ένα ευρύ φάσμα σοβαρών καταστάσεων υγείας. Ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια εκδήλωση της αντίστασης στην ινσουλίνη σε επίπεδο ήπατος. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια εκδήλωση στο επίπεδο των ωοθηκών, η καρδιαγγειακή νόσος εκδηλώνεται στην καρδιά, και η νόσος Αλτσχάιμερ, όπως μαθαίνουμε, είναι μια εκδήλωση της αντίστασης στην ινσουλίνη στον εγκέφαλο.
Το δύσκολο κομμάτι είναι ότι στα αρχικά στάδια μπορεί να μην γνωρίζετε καν ότι έχετε αντίσταση στην ινσουλίνη. Ωστόσο, τη στιγμή που οι περισσότεροι άνθρωποι φτάνουν τα 50, συχνά γίνεται σαφές ότι τα σώματά τους απλώς δεν ανταποκρίνονται στην ινσουλίνη όπως παλιά.
Ο Δρ. Λάστιγκ επισημαίνει ένα μεγαλύτερο πρόβλημα: η σύγχρονη ιατρική συχνά παραβλέπει αυτό το ζήτημα, κάνοντας ελάχιστα για να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με το πόσο σοβαρή και διαδεδομένη είναι πραγματικά η αντίσταση στην ινσουλίνη.
Συγκεκριμένα, το 93% των Αμερικανών εμφανίζει τουλάχιστον μία πτυχή μεταβολικής δυσλειτουργίας, ενώ μόνο το 7% είναι μεταβολικά υγιές. Ο τρόπος για να γνωρίζετε εάν έχετε μεταβολική δυσλειτουργία είναι εάν έχετε αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτό σημαίνει ότι το 93% των Αμερικανών έχει επίπεδα ινσουλίνης νηστείας πάνω από, περίπου, πέντε μικρομονάδες ανά χιλιοστόλιτρο, κάτι που συνεπάγεται κάποιο βαθμό μεταβολικής δυσλειτουργίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν εάν έχουν αντίσταση στην ινσουλίνη, επειδή δεν έχουν υποβληθεί σε εξέταση ινσουλίνης νηστείας από τον γιατρό τους.
Το Λίπος στο Ήπαρ και η Δυσλειτουργία των Μιτοχονδρίων
Ο πρωταρχικός παράγοντας πρόκλησης της αντίστασης στην ινσουλίνη είναι το λίπος στο ήπαρ. Πριν από 50 χρόνια, αν κάποιος είχε λίπος στο συκώτι του, ήταν αλκοολικός—αυτή ήταν η μόνη αιτία. Σήμερα, όμως, το 45% του πληθυσμού των ΗΠΑ έχει μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος. Μάλιστα, το 45% αναφέρεται στο σύνολο του πληθυσμού, όχι μόνο στον παχύσαρκο. Ακόμη πιο ανησυχητικό, το 25% των παιδιών –όχι μόνο των παχύσαρκων– έχει λιπώδη νόσο του ήπατος.
Πίσω στο 1975, κανείς δεν είχε αυτή την πάθηση εκτός από τους αλκοολικούς. Η εμφάνιση αυτής της κατάστασης στα παιδιά ήταν αδιανόητη τη δεκαετία του 1970, αλλά πλέον έχει γίνει ανησυχητικά κοινή. Αυτή η κατάσταση τροφοδοτείται από τη σύγχρονη διατροφή γεμάτη πρόσθετα σάκχαρα, επεξεργασμένα τρόφιμα και ανθυγιεινά έλαια.
Το ερώτημα είναι γιατί το ήπαρ αποθηκεύει περισσότερο λίπος και γιατί δεν καίει αυτή την ενέργεια, κάτι που αναγκάζει την ινσουλίνη να αυξηθεί. Αυτό οφείλεται στο γιατί τα μιτοχόνδρια δεν λειτουργούν. Εάν λειτουργούσαν:
- Δεν θα αποθηκευόταν λίπος στο ήπαρ.
- Το ήπαρ θα παρέμενε ευαίσθητο στην ινσουλίνη.
- Το πάγκρεας δεν θα χρειαζόταν να παράγει τόσο μεγάλη ποσότητα ινσουλίνης για να κάνει το ήπαρ τη δουλειά του.
Η κακή διατροφή γενικά βλάπτει τα μιτοχόνδρια, τα οποία αποτελούνται από λίπη. Συγκεκριμένα, εάν δεν λαμβάνουμε αρκετά από τα απαραίτητα λιπαρά οξέα στη διατροφή μας, δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε καλά μιτοχόνδρια και αυτά «χαλάνε» εύκολα. Η δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων προκαλείται επειδή δεν καταναλώθηκαν τα σωστά λίπη.
Η Στρατηγική της Διατροφής Υψηλής σε Καλά Λίπη
Ο Δρ. Λάστιγκ τονίζει ότι η λύση για την καταπολέμηση της αντίστασης στην ινσουλίνη είναι η αντιμετώπισή της στη ρίζα της, και αυτό που τρώμε παίζει κεντρικό ρόλο. Μάλιστα, μια διατροφή υψηλή σε λιπαρά που βασίζεται σε ολόκληρα, φυσικά τρόφιμα θα μπορούσε να είναι το κλειδί για τη μακροζωία, επειδή στοχεύει στη ριζική αιτία των περισσότερων προβλημάτων υγείας, την αντίσταση στην ινσουλίνη.
Είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε ότι δεν είναι όλα τα λίπη ίδια. Τρεις τύποι υγιεινών λιπών πρέπει να ενταχθούν στη διατροφή για την καταπολέμηση της αντίστασης στην ινσουλίνη:
1. Κορεσμένα Λίπη
Τα κορεσμένα λίπη, τα οποία αποτελούνται από λιπαρά οξέα χωρίς διπλούς δεσμούς, είναι σταθερά όταν θερμαίνονται, δεν είναι φλεγμονώδη και, κυρίως, χωνεύονται εύκολα χωρίς να προκαλούν απελευθέρωση ινσουλίνης.
Υγιή κορεσμένα λιπαρά βρίσκονται στο φρέσκο βούτυρο αγροκτήματος, στα αυγά από κότες ελευθέρας βοσκής και στο μοσχάρι που τρέφεται με χόρτο. Επί 45 χρόνια, οι άνθρωποι πίστευαν ότι τα κορεσμένα λιπαρά οξέα ήταν ο «διάβολος ενσαρκωμένος» και θεωρούνταν κακά, βασιζόμενοι σε παλαιότερες θεωρίες.
Ωστόσο, υπάρχουν δύο είδη κορεσμένων λιπαρών:
- Ζυγής αλυσίδας (Even-chained): Αυτά βρίσκονται στο κόκκινο κρέας.
- Μονής αλυσίδας (Odd-chain): Αυτά βρίσκονται στα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Τα κορεσμένα λιπαρά οξέα μονής αλυσίδας μεταβολίζονται διαφορετικά από αυτά της ζυγής αλυσίδας. Επιπλέον, τα κορεσμένα λιπαρά οξέα μονής αλυσίδας έχουν διαφορετικό φωσφολιπιδικό «αποτύπωμα» (phospholipid signature), το οποίο είναι αντιφλεγμονώδες. Ενώ τα κορεσμένα λιπαρά των γαλακτοκομικών είναι αντιφλεγμονώδη, τα κορεσμένα λιπαρά του κόκκινου κρέατος δεν είναι προ-φλεγμονώδη, αλλά ούτε και αντιφλεγμονώδη.
2. Πολυακόρεστα Λίπη (Ωμέγα-3)
Ένας ισχυρός σύμμαχος κατά της αντίστασης στην ινσουλίνη είναι το πολυακόρεστο λίπος, κυρίως τα Ωμέγα-3. Αυτό το απαραίτητο λιπαρό οξύ παρέχει ένα ευρύ φάσμα οφελών για την υγεία, καθώς:
- Βοηθά στην αποκατάσταση της κυτταρικής ευαισθησίας στην ινσουλίνη, ιδιαίτερα στους μυϊκούς και ηπατικούς ιστούς.
- Ενισχύει τη λειτουργία των μιτοχονδρίων.
- Μειώνει τα επίπεδα της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης, ενός βασικού δείκτη φλεγμονής.
- Βοηθά στη ρύθμιση της λεπτίνης, της ορμόνης του κορεσμού, η οποία συχνά διαταράσσεται σε περιπτώσεις μεταβολικού συνδρόμου.
Τα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα θα βοηθήσουν την αντίσταση στην ινσουλίνη, χωρίς καμία αμφιβολία. Βοηθούν επίσης την κατάθλιψη, καθώς βελτιώνουν τη νευρο-μιτοχονδριακή λειτουργία, δεδομένου ότι τα μιτοχόνδρια αποτελούνται από Ωμέγα-3.
Οι καλύτερες πηγές Ωμέγα-3 είναι τα άγρια λιπαρά ψάρια, όπως ο σολομός. Ωστόσο, ο Δρ. Λάστιγκ προειδοποιεί ότι τα λιπαρά ιχθυοκαλλιέργειας, ειδικά όσα έχουν υποστεί αγωγή με αντιβιοτικά και έχουν τραφεί με τροφές με βάση τους σπόρους, περιέχουν σημαντικά λιγότερα Ωμέγα-3 και περισσότερα Ωμέγα-6, τα οποία μπορεί να είναι επιβλαβή. Φυτικές πηγές, όπως οι σπόροι chia και τα καρύδια, αποτελούν επίσης εξαιρετικές εναλλακτικές λύσεις.
3. Μονοακόρεστα Λίπη
Ένα άλλο εξαιρετικά αποτελεσματικό εργαλείο είναι το μονοακόρεστο λίπος, όπως το ελαϊκό οξύ που βρίσκεται στο ελαιόλαδο. Το ελαϊκό οξύ είναι το ενδογενές ligand για έναν υποδοχέα στο ήπαρ που ονομάζεται PPAR-άλφα (peroxisome proliferation activated receptor alpha). Αυτός ο υποδοχέας λειτουργεί ως "μετρητής καυσίμου" στο κύτταρο του ήπατος, δίνοντάς του εντολή να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά και καλύτερα, και παίζει σημαντικό ρόλο στη δυναμική της ενέργειας. Όταν ο υποδοχέας PPAR-άλφα είναι χαμηλός, η ενέργεια δεν καίγεται τόσο καλά, επηρεάζοντας έτσι τα μιτοχόνδρια.
Το ελαιόλαδο είναι ένα καλό λιπαρό οξύ, ωστόσο, υπάρχει ένα πρόβλημα: αν το ελαϊκό οξύ, το οποίο είναι cis λιπαρό οξύ, θερμανθεί πάνω από το σημείο καπνού του (στους 310°F ή 165°C), ο διπλός δεσμός μπορεί να αναστραφεί. Με την εφαρμογή αρκετής θερμότητας, δημιουργείται ένα τρανς λιπαρό οξύ.
Τα μονοακόρεστα λίπη βρίσκονται επίσης σε τρόφιμα όπως τα αβοκάντο, οι ξηροί καρποί μακαντέμια και τα αμύγδαλα. Διαδραματίζουν βασικό ρόλο στη βελτίωση της κυτταρικής ευαισθησίας στην ινσουλίνη, στη μείωση της φλεγμονής και στην υποστήριξη της υγείας της καρδιάς.
Η ενσωμάτωση αυτών των τριών τύπων υγιεινών λιπών στη διατροφή είναι απλή και οικονομικά προσιτή, και με αυτόν τον τρόπο, αντιμετωπίζετε ενεργά την αντίσταση στην ινσουλίνη και προστατεύεστε από το 90% των ασθενειών που είναι πιθανότερο να συντομεύσουν τη ζωή σας.
0 Σχόλια